Dünyada ve ülkemizde son yıllarda estetik operasyonlara olan ilgi oldukça arttı. Sosyal medya da estetik operasyonların bu kadar yaygınlaşmasının nedenlerinden biri. Estetik Plastik ve Rekonstürktif Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Nazım Çerkeş ile büyük talep gören estetik operasyonlar ve bu operasyonların gerçekleştirilmesinde sosyal medyanın etkisi hakkında konuştuk. 2019 yılında Estetik Cerrahi Derneği Başkanlığı, 2020 ve 2022 yılları arasında ise Uluslararası Estetik ve Plastik Cerrahlar Birliği (ISAPS) Başkanlığı görevlerinde bulunan Prof. Dr. Çerkeş Avrupa Rinoplasti Derneği kurucu üyeleri arasında yer alıyor. Sosyal medyanın güzellik takıntısını ve estetik yaptırma ihtiyacını tetiklediğini söyleyen Prof. Dr. Çerkeş, sosyal medyada insanlara hep iyi sonuçların gösterildiğini böylece insanların estetik operasyonlara yönlendirildiğini ve estetik ameliyat sayısında bir patlama yaşandığını belirtti.
Neden plastik cerrahiyi seçtiniz?
Plastik cerrahiyi seçme sebebim, plastik cerrahinin çok yaratıcı bir branş olduğunu düşünmemdi. Plastik cerrahi cerrahi ve sanatın birleştiği bir branş. Kişinin yaratıcılığını ortaya koyduğu en önemli tıp branşlarından bir tanesi.
2020 ve 2022 yılları arasında başkanlığını yaptığınız Uluslararası Estetik ve Plastik Cerrahlar Birliği (ISAPS) hakkında bilgi verebilir misiniz?
Uluslararası Estetik ve Plastik Cerrahlar Birliği dünyadaki 60 bin plastik cerrahın altı bininin üye olduğu uluslararası bir organizasyon. Birliğin amaçları estetik cerrahi eğitimi ve hasta güvenliği. Bütün dünyada estetik cerrahinin güvenli bir şekilde yapılmasını ve doğru işlemlerin doğru hastalara uygulanmasını öğreten uluslararası bir organizasyon. Birliğin yönetim kurulu birliğin üyeleri tarafından seçiliyor ve yönetim kurulu iki yıl boyunca görev yapıyor. Ben 14 yıl birliğin yönetim kurulu üyeliğini yaptım. Üyeliğimde çeşitli görevlerde bulunduktan sonra da yine üyeler tarafından seçilerek iki yıl başkanlık görevini yürüttüm ve geçmiş başkan olarak da iki yıl daha görev yapacağım.
Avrupa Rinoplasti Derneği kurucu üyelerindensiniz. Dernekten bahsedebilir misiniz?
Avrupa Rinoplasti Derneği, burun cerrahisine gönül vermiş Alman ve İtalyan arkadaşlarımızla birlikte kurduğumuz bir dernek. Amacımız düzenlediğimiz eğitimlerle burun cerrahisinde doğru tekniklerin uygulanmasını ve bunun yaygınlaşmasını sağlamak. Ayrıca derneği sadece plastik cerrahlara değil, bütün kulak burun boğaz uzmanlarına ve yüz ve çene cerrahlarına açtık. Şu anda derneğin 600’ün üzerinde üyesi var ve birçok eğitim faaliyetinde bulunuyor. Dernekte seminerler, bilimsel toplantılar yapılıyor. Dernek özellikle genç cerrahların eğitimine katkıda bulunuyor. Tıpkı ISAPS gibi. ISAPS kadar büyük bir dernek olmamasına rağmen burun cerrahisi konusunda dünyanın başta gelen derneklerinden birisi haline geldi. Derneğin üç sene başkanlığını yaptım ve şu anda ikinci başkanıyım. Hala derneğin yönetim kurulundayım ve bilimsel etkinliklere katılıyorum. Dernekten sağladığımız maddi bir gelir yok. Bütün amacımız genç nesile doğru cerrahi işlemin nasıl yapılacağını öğretmek.
“DOĞALLIĞIN ÖTESİNE GEÇECEK İŞLEMLER YAPILMAMALI”
Rekonstrüktif cerrahi ve plastik cerrahi arasında nasıl bir bağ var?
Rekonstrüktif cerrahi yeniden onarmak; plastik cerrahi ise yeniden şekillendirmek demek. Vücuttaki birtakım anormalliklerin ya da kazalar ve yaralanmalar sonucunda oluşan bozuklukların eski haline döndürülmesini sağlayan bir branş. Ama şekillendirmeyi de içerdiği için estetik cerrahiyle de uğraşıyor. Ancak son zamanlarda rekonstrüktif cerrahların çoğu estetik cerrahı oldu. Çünkü hasta grupları estetik cerrahiyi daha çok talep etmeye başladı.
Hasta size geldiğinde ve burun estetiği yaptırmak istediğinde nasıl bir yol izliyorsunuz? Hastanın isteklerinin sınırı ve ölçüsü nedir?
Hasta geldiğinde öncelikle isteklerinin ve beklentilerinin gerçekçi olup olmadığına bakıyorum. Hastanın ameliyata girmesini gerektiren bir problemi gerçekten var mı, ameliyat olduğunda yarar görecek mi diye bakıyorum. Yani yapılan işlemin hastaya ne kadar faydası olacağını düşünüyorum. Hastanın psikolojik duygu durumunu da değerlendiriyoruz. İşlemden önce hastanın fotoğraflarını çekip işlemden sonra nasıl bir buruna sahip olacağına dair bir görsel de hazırlıyoruz. Bunu hastayla birlikte yapıyoruz. Böylelikle hastaya muhtemel çıkabilecek sonuçları gösteriyoruz. Gösterdiğimiz tasarım hastanın hoşuna giderse, hasta bu ameliyatı olmak isterse ve biz de yarar göreceğine karar verirsek ameliyatı planlamaya geçiyoruz.
Estetiğin sınırları ve yaşı var mı?
Tabii ki sınırları var. Her işlem her hastada uygun sonuç vermiyor ve hastanın her istediği şey de yapılamıyor. Bazı kişilerde bazı işlemler uygun olmuyor ve biz de onları yapmayı önermiyoruz. Doğallık ötesine geçecek işlemleri yapmamak gerekiyor. Kişi sağlıklı ise herhangi bir hayati risk taşımıyorsa işlemleri uygulayabiliyoruz. Ama yapılan işlemler veya ameliyat bir risk yaratacaksa o zaman işlemi yapmamak gerekiyor.
“SOSYAL MEDYANIN ETKİSİYLE YAPILAN İŞLEM SAYISI 2-3 KAT ARTTI”
Estetik yaptırmak şu anda çok popüler hale geldi. Bunun nedeni sizce nedir?
Estetik yaptırmak eskiden bu kadar popüler değildi. Eskiden insanlar gizlerlerdi. Şimdi ise neredeyse estetik yaptırmak bir prestij konusu haline geldi. Çünkü herkes yaptırıyor ve bu ayıp bir şey olarak görülmüyor. Tabii bir de bilimin gelişmesiyle birlikte şu anda eski yıllara göre çok daha iyi sonuçlar elde edilebiliyor. Ayrıca sosyal medya da bu durumu oldukça etkiledi. Sosyal medya estetik operasyonları artırdı ve popülerleştirdi. Sosyal medyanın etkisiyle yapılan işlem sayısının 2-3 kat arttığını düşünüyorum ben. Estetik olan kişi sayısı katlanarak artmaya devam ediyor. Herkes daha güzel ve daha farklı olmak istiyor. Estetik işlem yaptırmak; örneğin botoks yaptırmak bir makyaj yaptırmak gibi algılanmaya başladı, rutin bir işlem haline geldi.
Estetik özellikle genç nüfus arasında oldukça yaygınlaştı. Bu konuda ne düşünüyorsunuz?
Sosyal medya çok ciddi bir şekilde bu işi pompalıyor. Çünkü herkes sosyal medyada çok güzel. Herkes sosyal medyada harika fotoğraflar paylaşıyor. Bu da insanlar arasında bir yarışmanın ortaya çıkmasına sebep oluyor. Belki diğer bir faktör de insanların gerçek hayatta mutsuz olmaları ve bu mutsuzluklarını estetik işlemlerle geçirebileceklerini düşünmeleri. Ama gerçekte böyle olmuyor.
Estetik işlem için size başvuran hastalarınızın güzellik takıntısı sebebiyle mi geldiğini yoksa gerçekten ihtiyacının mı olduğunu nasıl ayırt ediyorsunuz?
Olmayacak şeyleri istemesi veya yüzünün güzel olan taraflarını bile değiştirme arzusunda olması bir sinyal oluyor. Eğer kişi normal olan, güzel olan kısımlarını da değiştirmek arzusunda ise o zaman takıntı düzeyine gelmiş oluyor. Sürekli estetik ameliyat olmak isteyen bir insan grubu var. Onlar kendileriyle mutlu olmayan, vücutları ve yüzleriyle mutlu olmayan kişiler. Sayıları da toplumun yüzde 2-4’ü arasında bir oranda.
Estetik operasyonlar güzellik algısını da değiştiriyor. İnsanlar sokakta hep birbirine benzer yüzleri gördüğünden şikayet etmeye başladı. Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?
Güzellik algısı yıllar içerisinde moda olarak değişiyor tabii. Eskiden güzellik idolleri güzellik algısında önemli bir rol oynuyordu. Herkes onlara benzer bir yüze, bir vücuda sahip olmak istiyordu. Günümüzde de yine kısmen o şekilde. Ama şimdi sosyal medyada bazı influencerlar idol olarak kabul ediliyor ve insanlar onları örnek alıyor. Medya değil de sosyal medya starları ortaya çıktı diyebiliriz. Bunlar dönemin güzellik algısının oluşmasında rol oynuyorlar. Sürekli bazı işlemler özellikle sosyal medyada popülarize ediliyor. Böyle olunca insanlar o popüler işlemleri yaptırmaya başladı. Bir işlem metodu önplana çıkınca cerrahlar da hastalara o tip işlemleri uygulamaya başladılar. Dolayısıyla aynı yüz şekilleri veya burun şekilleri ortaya çıktı.
Sosyal medyada beğeni alma isteği veya uygulamalardaki fotoğraf efektleri insanlarda kusursuz olma ihtiyacını da beraberinde getirdi. Siz buna ne dersiniz?
Fotoğraf efektleriyle bir kişi çok güzel biri gibi gösteriliyor ve insanlar da öyle olmak istiyor. Aslında sosyal medyadaki pek çok şey gibi görüntüler de sahte. İnsanlar inceltiliyor, yüzleri değiştiriliyor, kırışıklıklar yok ediliyor. Bunlar gerçek değil ve bunu yapanlar da biraz hayal aleminde yaşıyor.
